.jpg)
"Onların bizi, bizim onlarımızdır." Vamık D. Volkan'ın Kimlik Adına Öldürmek: Kanlı Çatışmalar Üzerine Bir İnceleme adlı son eserini okurken kendi kendime içimden böyle bir cümle geçirdim. Gerçektende politikaya bu şekilde bakmanın olanaklı olduğunu düşündüm (ki benden öncede birçok kişinin düşündüğünü biliyorum). Bu şekilde düşünmeyenler içinse, birkaç önerme sunup kendime yandaş aramaya koyuluyorum.
Neredeyse her devletin potansiyel bir tehdidinin olduğunu varsayarak, oluşturulmuş bir biz ve onlar ayrımını mevcut görüyorum. Bizin dışında olanlar yani Onlar, kendilerine Biz demekle beraber Bizide Onlar olarak görür. Yani Bizin düşmanı her zaman Onlardır ve/veya Onların düşmanı her zaman Bizlerizdir.
Yukarıda aslında karmaşık olmasa da karmaşık olarak görünen bu önermeler, kendilerini birçok alanda gösteriyor. Politikanın, dinin, sporun, toplumların var olan gruplarının tümünde bu ayrım mevcut.
Örneğin politikada bir siyasi iktidar ve muhalefet çatışması (daha iyimser olursak çekişmesi), Biz Onlar karşılaşmasını sergileyen en güzel örnektir. Ayrıca devletler arası veya diğer siyasi örgütlenmeler arasında da böyle bir tutum mevcuttur. Rusya - A.B.D. (Biz ve Onlar veya Onlar ve Bizler) çatışması/çekişmesi gözler önünde var olan diğer bir örnektir.
Spor konusunda burada bir örnek vermeyi şu an için gereksiz görüyorum ve hemen dine yöneliyorum; çünkü dinin politikayla yarışabilecek, hatta onu ezebilecek düzeyde bir Biz ve Onlar çatışması içerdiğini düşünüyorum. Burada çekişme lafını din için kullanmaktan sakındığımı hemen fark ettiğinizi de biliyorum.
Dinin içinde bulunan Biz ve Onlar ayrımı her yönüyle daha belirgindir. Din denilen olgu kesinlikle kendine has değerler taşır ve kendine has farklı değerler taşıyan her şeye karşıdır. Ortada ortak olan veya olabilecek değerler bile din olgusunda dışlanır. Örneğin Hıristiyanlıkta ve Müslümanlıkta benzer veya aynı olan şeylerden kesinlikle biri değersizdir; çünkü her din ortak olan öğeyi kendi içine alır. Kısacası ortak olanı Bize ait sayar. Ortak olan şeyler Onlar tarafından çalınmış olan şeylerdir, ortak olanlar aslında Bize ait olanlardır.
Dinin bu kendine has çatışmasının politikaya yansıdığı şu on yıllarda politikanın az önce bahsetmiş olduğum çekişmeci yanı ne yazık ki kaybolur. İki Müslüman politik değer arasında bile bu çekişme, mezhepsel Biz ve Onlar çatışması sebebiyle çatışmaya dönüşür, çekişmeci özelliğini kaybeder.
Yazının daha karmaşık bir hal alma tehlikesi var olduğu için özetlemek gerekirse, var olan Biz ve Onlar ayrıştırması dinde en belirgin halini alır ve dinin politikaya karışması politikanın çekişmeci özelliğini yitirmesine sebep olarak onu (politikayı) bir çatışmaya sürükler.
Kısacası, dini içine almış bir politika veya din tarafından etrafı sarılmış bir politika her halükarda çatışmayı ön plana çıkarır ve bu durum şu anda Türkiye gibi birçok ülkenin sorunudur. Teşekkürlerimle, okumadaki sabrınız için.
Neredeyse her devletin potansiyel bir tehdidinin olduğunu varsayarak, oluşturulmuş bir biz ve onlar ayrımını mevcut görüyorum. Bizin dışında olanlar yani Onlar, kendilerine Biz demekle beraber Bizide Onlar olarak görür. Yani Bizin düşmanı her zaman Onlardır ve/veya Onların düşmanı her zaman Bizlerizdir.
Yukarıda aslında karmaşık olmasa da karmaşık olarak görünen bu önermeler, kendilerini birçok alanda gösteriyor. Politikanın, dinin, sporun, toplumların var olan gruplarının tümünde bu ayrım mevcut.
Örneğin politikada bir siyasi iktidar ve muhalefet çatışması (daha iyimser olursak çekişmesi), Biz Onlar karşılaşmasını sergileyen en güzel örnektir. Ayrıca devletler arası veya diğer siyasi örgütlenmeler arasında da böyle bir tutum mevcuttur. Rusya - A.B.D. (Biz ve Onlar veya Onlar ve Bizler) çatışması/çekişmesi gözler önünde var olan diğer bir örnektir.
Spor konusunda burada bir örnek vermeyi şu an için gereksiz görüyorum ve hemen dine yöneliyorum; çünkü dinin politikayla yarışabilecek, hatta onu ezebilecek düzeyde bir Biz ve Onlar çatışması içerdiğini düşünüyorum. Burada çekişme lafını din için kullanmaktan sakındığımı hemen fark ettiğinizi de biliyorum.
Dinin içinde bulunan Biz ve Onlar ayrımı her yönüyle daha belirgindir. Din denilen olgu kesinlikle kendine has değerler taşır ve kendine has farklı değerler taşıyan her şeye karşıdır. Ortada ortak olan veya olabilecek değerler bile din olgusunda dışlanır. Örneğin Hıristiyanlıkta ve Müslümanlıkta benzer veya aynı olan şeylerden kesinlikle biri değersizdir; çünkü her din ortak olan öğeyi kendi içine alır. Kısacası ortak olanı Bize ait sayar. Ortak olan şeyler Onlar tarafından çalınmış olan şeylerdir, ortak olanlar aslında Bize ait olanlardır.
Dinin bu kendine has çatışmasının politikaya yansıdığı şu on yıllarda politikanın az önce bahsetmiş olduğum çekişmeci yanı ne yazık ki kaybolur. İki Müslüman politik değer arasında bile bu çekişme, mezhepsel Biz ve Onlar çatışması sebebiyle çatışmaya dönüşür, çekişmeci özelliğini kaybeder.
Yazının daha karmaşık bir hal alma tehlikesi var olduğu için özetlemek gerekirse, var olan Biz ve Onlar ayrıştırması dinde en belirgin halini alır ve dinin politikaya karışması politikanın çekişmeci özelliğini yitirmesine sebep olarak onu (politikayı) bir çatışmaya sürükler.
Kısacası, dini içine almış bir politika veya din tarafından etrafı sarılmış bir politika her halükarda çatışmayı ön plana çıkarır ve bu durum şu anda Türkiye gibi birçok ülkenin sorunudur. Teşekkürlerimle, okumadaki sabrınız için.
Gökhan DAĞ
Kayıtlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder